Byambasüren
![](../assets/images/interviewees/990289.jpg)
Basic information
Interviewee ID: 990289
Name: Byambasüren
Parent's name: Jamiyan
Ovog: Taij
Sex: f
Year of Birth: 1967
Ethnicity: Halh
Additional Information
Education: higher
Notes on education: history, geography teacher
Work: director of studies for sum 10 year school
Belief: none
Born in: Hishig-Öndör sum, Bulgan aimag
Lives in: Hishig-Öndör sum (or part of UB), Bulgan aimag
Mother's profession: service worker (Үйлчлэгч)
Father's profession: fuel supply worker
Themes for this interview are:
(Please click on a theme to see more interviews on that topic)
childhood
education / cultural production
work
family
democracy
Alternative keywords suggested by readers for this interview are: (Please click on a keyword to see more interviews, if any, on that topic)
Please click to read an English summary of this interview
Please click to read the English transcription of this interview
Translation:
Хишигсүрэн -
7 сарын 21-ны 21 цаг болж байнаа. Одоо Хишиг-Өндөр сумын дунд сургуульд сургалтын менежер хийдэг тэгээд энэ сумын төвөөс хэдэн километр билээ?
Бямбасүрэн -
5 километр.
Хишигсүрэн -
5 километр зайтай жуулчны бааз ажиллуулдаг ийм Бямбасүрэн гэж эмэгтэйтэй ярилцлага хийж эхэлж байна. Тэгээд таныг манай судалгаанд оролцож ярилцлага өгөх болсонд талархаж байна. За хоёулаа шууд яриагаа эхлэх үү? Судалгааны ажил болохоор хүн өөрийнхөө түүхийг ярихаас эхэлнэ л дээ. Та хаана төрж өссөн? Хаана боловсрол эзэмшив? Ямар ажил төрөл эрхэлж байв гээд хоёулаа ярьж эхлэх үү?
Бямбасүрэн -
Би яг энэ сумандаа 1967 оны 1 сард төрсөн. Намайг төрөх үед 67 оны Могодын газар хөдлөлт гэж Монголын түүхэнд төдийгүй дэлхийн түүхэнд тэмдэглэгдсэн тийм хүчтэй газар хөдлөлт болсон байдаг юм. Тэгээд энэ үед төрсөн. 67 оны морь жилтэй хүн гэж би өөрийгөө боддог. Цагаан сараас өмнө төрсөн болохоор морь жилтэй. Бага насаа ээж аавынхаа гар дээр хөдөөгийн амьдралд өнгөрөөсөн л дөө.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
1974 онд сумынхаа сургуульд ороод 1984 онд энэ сургуулиа төгссөн. Тэгээд сургуулиа төгсөөд Улсын багшийн дээд сургуулийн түүх газар зүйн ангид орж суралцаад 88 онд төгсөж ирсэн. Төгсөж ирсэн эхний жилдээ өөрийнхөө төрөлх сургуульд ажилласан. Тэгээд 1989 онд нөхөр маань Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн агрономичийн анги төгсөөд Булган аймгийн Рашаант сум тухайн үедээ Сансар тэжээлийн аж ахуй гэж байсан л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Гүррагчаа баатрыг сансарт ниссэнтэй холбогдуулж байгуулсан сайхан шинэ сангийн аж ахуйд тэжээлийн аж ахуйд агрономичоор ажилласан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд би тийшээ нөхөртэйгээ очоод бид хоёр тэр Рашаант суманд 1994 он хүртэл ажиллаж амьдарч байгаад эргээд сумандаа ирээд тэрнээс хойш би багшилж байна. Сүүлийн 3 жил сургуульдаа сургалтын менежерийн ажил хийсэн.
Хишигсүрэн -
Сургалтын менежер хичээлийн эрхлэгч ...
Бямбасүрэн -
Тийм ажил хийдэг юм.
Хишигсүрэн -
Танай аав ээж ямар ажил эрхэлдэг байв?
Бямбасүрэн -
Миний аав бол Жамъян гэж хүн байсан. Гончиг тайжийн Жамъян гэж нутгийнхан бол андахгүй мэддэг тийм хөгшин байсан л даа. Тэгээд манай аав бол манай энэ сургуулийн анхны 25 сурагчийн нэг юм байгаа юм.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Энэнд нь би бас их олзуурхаж баярлаж байдаг юм. Манай сургуулийн музейд улсын архиваас авсан зураг хөрөг анхны түүхийн бүртгэл тавигдсан байдаг. Миний ээж бол Мятавын Цахиржав гэж хүн байсан. Хоёулаа насан өндөр болоод хоёулаа өөд болсон доо.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Би айлын 6 хүүхдийн хамгийн отгон нь. Миний ах эгч нар зарим нь энэ сумандаа ажил хийж амьдарч байна. Зарим нь өөр сум Улаанбаатарт ажиллаж амьдарч байна.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Танай аав чинь тайж гаралтай хүн байсан уу?
Бямбасүрэн -
Гончиг тайжийн Жамъян гэж нэрлэдэг байсан. Яг тийм хэргэм зэрэг авсан тайж хүн байгаагүй юм шиг байгаа юм. Гэхдээ бид нар өөрийнхөө удмын овгийг тайж гэдэг овгоор авсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Танай хамаатан садангаас 30-аад оны хэлмэгдүүлэлтэнд өртсөн хүн амьтан байсан болов уу? Та энэ тухай сонсож байсан уу?
Бямбасүрэн -
Сонсож байсан л даа. Миний ээжийн талын ээжийн аавын талын хүмүүс тухайн үедээ лам боловсрол мэдлэгтэй шашны их өндөр боловсролтой хүмүүс байсан. Миний мэдэхээр нэг ах лам нь байсан. Тэр хүн хэлмэгдүүлэлтэнд өртсөн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд цагаатгах ажил явагдаад сая төгрөг өгөх ажил явагдаж байсан ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгэхэд тэр сая төгрөгийг миний ээж ах эгч нар нь хөөцөлдөж авч байсан л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Тэр талаар танай ээж янз бүрийн юм ярьж байсан уу?
Бямбасүрэн -
Ер нь тухайн үедээ хийдэд шавилан суугаагүй байсан. Гэрээс нь ирээд бариад явсан гэж ярьдаг юм. Манай ээж энэ тэр бага л байсан юм байна лээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тухайн үедээ хилсдүүлдэг тийм л он жилүүд байсан юм шиг байна лээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Та тэр тухай нарийн нэлээд дэлгэрэнгүй түүх сонсож байгаагүй юм байна ш дээ.
Бямбасүрэн -
Тийм яг нарийн сонсож байгаагүй.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Таны хүүхэд нас энэ суманд өнгөрсөн юм байна ш дээ. Тэр Могод суманд болсон газар хөдлөлтийг та яагаад дурдав? Тэр газар хөдлөлтийн үр дүн таныг хүүхэд байхад яаж илэрч байв?
Бямбасүрэн -
Тэр үеийн түүхийг миний ээж ярьдаг байсан л даа. Яг намайг төрдөг өдөр Могод суманд газар хөдлөж манай суманд бас мэдрэгдсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Яг тэгж мэдрэгдсэн учраас намайг тэр үед эмч төрүүлэх боломж байгаагүй гэж ингэж ярьдаг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд би сүүлд нь дунд сургуульд байхдаа Могодод очиж тэр газар хөдлөлтийн ул мөр тэр нурсан байшин сав энэ бүхнийг харж байлаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд би сүүлд нь газар зүйн багш болоод ямар хүчтэй газар хөдлөлт болсон юм? Яасан ийсэн гэдэг талаар хүүхдүүддээ ойлгуулахын тулд нэлээд жишээ баримтуудыг уншиж байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм учраас миний амьдралд бас сонин л үйл явдал болсон. Яг тэр үеэр би төрж байсан. Намайг төрөх үед халуун сав бас их олддоггүй байсан юм гэсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Манай ээж яг төрөх гээд орон дээрээ өвдөөд байж байхад авдар дээр нь халуун сав нь ингээд дэнжигнээд байсан гэж байгаа юм.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Би яах вэ? тэр халуун савыг л аваатгаарай гээд орилж байсан гэж ярьдаг.
Хишигсүрэн -
/ инээв/
Бямбасүрэн -
Тийм учраас надад бас их сонин санагддаг юм.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Та хүүхэд насныхаа амьдралыг яриач? Таны үеийн хүүхэд багачуудыг яаж хүмүүжүүлдэг байв? Эцэг эх нь хүүхэдтэйгээ яаж харьцдаг байсан юм? Та багш хүн юм чинь энэ тухай...
Бямбасүрэн -
Бидний үед яахав цэцэрлэг энэ тэр гээд байсан л даа. Гэхдээ би цэцэрлэгээр явж хүмүүжээгүй. Яг л ээж аавынхаа гар дээр хүмүүжсэн. Тэгээд намайг сургуульд орсон үеэс манай аав хэвтрийн хүн байсан л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд надад асар их хэмжээний үлгэр ярьж өгдөг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд сүүлийн үед л гарсан Гаргүй хүүхэн ч юмуу сүүлийн үед хөөрхөн үлгэрийн номнууд их гарсан л даа. Тэр бүхнийг намайг багад ярьж өгсөн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд бас шагай их тоглодог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Шагайг шөнө унтах гээд хэвтэхэд л нүдэнд шагайн харагдаад л ...
Хишигсүрэн -
Одоо PC тоглоом нүдэнд харагддаг гэдэг шиг?
Бямбасүрэн -
Тийм болтол тоглодог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд нэлээд сүүл рүүгээ Та битгий уурлаарай гээд шоо хаяад нүүдэг тэр тоглоом гарч ...
Хишигсүрэн -
Таны үед гарсан юмуу?
Бямбасүрэн -
Гарсан юм. Тэр миний амьдралд орж ирсэн хамгийн шинэ сонин содон тийм тоглоом байсан. Бид нар шагай тоглодог. Хорол гээд даалуу шиг эвлүүлж тоглодог ш дээ. Тэр тоглоомыг их тоглодог. Манай аав хэвтрийн хүн байсан учраас би дандаа урд нь тоглоом өрөөд байж байдаг. Тийм л байсан. Тэгээд дунд сургуульд ороод 1-р ангид эндээ сургуульд орсон. Гэхдээ яах вэ? Бид нарын үед ерөнхийдөө чангадуу багш нар маань айхтар шаардлага тавьдаг. Дэг журамтай байхыг шаарддаг. Тийм л байсан. Манай сургууль айхтар түүхэн уламжлал сайтай. Сургууль багш сайтай.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө их багш сайтай сургууль. Би чинь их сайн багш нарын гараар сурч хүмүүжсэн юм байгаа юм. Манай бага ангийн багш одоо манайд бага ангийн багш хийдэг юм. Ц. Хишигсүрэн гээд багш бий.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд дунд ангидаа ороод бид нарыг Боорой гэж багш авсан. Эрэгтэй хүн гэхэд маш их нямбай хүүхдийн төлөө маш их зүтгэдэг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд би одоо боддог байхгүй юу. Эрэгтэй багш нараа хараад. Яг манай ангийн багшийн хэмжээнд ажилладаг эрэгтэй багш одоо ховорхон.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Эрэгтэй хүн гэхэд тийм их айхтар. Маш жижиг жижиг нарийн нарийн юмыг олж хардаг. Мэдэрдэг тийм хүн байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр ангийн цэвэрлэгээ тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Хүүхдүүдийн ахуй амьдрал, ар гэрийн байдал, хүүхэд өнөөдөр яагаад урамгүй байна. Ямар байна. Хичээлдээ ирээгүй хүүхдийн араас өөрөө явдаг хүн байж. Одоо бол ер нь тийм хүн ховор шүү. Хүүхдийг хичээлдээ ирээгүй байхад өвчтэй гэдгийг хүний амнаас дамжуулаад ч юмуу хэлүүлчихдэг тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгэхээр манай багш өөрөө гүйгээд явдаг тийм хүн байсан. Өөрөө биш ч гэсэн бид нарыг явуулдаг. Яагаад ирсэнгүй вэ? гээд. Тэгээд бид нарыг дунд сургуульд байхад манай сургууль гоё бичгээрээ алдартай.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Монгол хэлний олимпиадад их олон ангиуд түрүүлсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэрний нэг нь манай анги байсан. Бид нар 6-р ангид байхдаа Пүрэвмаа багш хичээл зааж улсын монгол хэлний олимпиадад 1-р байранд орж байсан. Тэр бол их том амжилт байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Бид нар давтлагыг маш сайн хийдэг. Тухайн үедээ манай сум өндөр хүчдэлд холбогдоогүй. Орой юмуу өглөө бид нар лаа бариад лааны гэрэлд давтлагаа хийдэг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд багш маань гоё бичихийг маш их шаарддаг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд ангийн 30 хэдэн хүүхэд чинь бүгдээрээ нэг хүн шиг бичигтэй болчихсон. 6-р ангийн хүүхдүүд ш дээ. Тэр зохион бичлэгийг маш сайхан хийдэг болчихсон.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм байж байж улсын олимпиадад түрүүлж байсан. Манай ангийн хамт олон. Одоо тэр чанараараа манай ангийнхан одоо ч гэсэн амьдрал дээр нэлээд сайн явдаг шүү.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Амьдрал ахуйн бас дэгтэй журамтай. Тэр талаараа ...
Хишигсүрэн -
Таныг хүүхэд байх үеийн дунд сургуулийн сургалт сургуулийн ажил өнөөдөр та ажиллаж байгаа түвшин хоёрын зөрүү ямар байна? Сайн тал руугаа өөрчлөлт ямар байна? Муу тал руугаа ямар өөрчлөлт байна?
Бямбасүрэн -
Би сүүлд багш болчихоод эргээд харахад бид нарыг дунд сургуульд байхад яагаад дугуйлан, секц сонгон гэж хичээллэдэггүй байсан юм бол гэдэг дээр би гайхдаг байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тухайн үедээ хүүхдийг сонирхолтой юмаар нь хөгжүүлдэг тийм юм нэлээд дутуу байсан. Яахав эвлэл, пионерийн ажил гээд үй зайгүй болдог л байсан л даа. Тэр нь яахав ерөнхийдөө дэг журамтай байлгах тэр талдаа илүү чиглэгддэг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Хүүхдээ хөгжүүлэх талын юм жаахан дутмаг байсан юм болов уу? Багш нар бол үй зайгүй давтлага хийдэг л дээ. Давтлага гэдэг чинь нэг өөр яг өнөөдрийн түвшинд явагдаж байгаа шиг сонгон дугуйлан секцүүд хичээллэж байсан бол бид нар арай илүү хөгжих байсан болов уу? гэж боддог юмаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Түүнээс бол ерөнхийдөө багш нарын ажиллагаа тэр үед арай илүү байсан юм болов уу? гэж боддог ш дээ. Ажилдаа хандах хандлага. Ялангуяа цаг баримтлах тиймээ? Тэр чинь тэр үедээ илүү сайн байсан. Хариуцлагатай байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нэлээд хариуцлагатай байсан. Одоо бол хүүхэд хөгжих боломж хөдөө хотын ялгаа бараг арилж байна ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Та нарын үед хот хөдөөгийн ялгаа байсан байх?
Бямбасүрэн -
Асар их байсан.
Хишигсүрэн -
Орон нутагт байгаа мөртлөө сургууль маш тэргүүний сургууль байсан. Багш нар сайн байсан. Улсын олимпиадад түрүүлдэг байсан гэж байна ш дээ.
Бямбасүрэн -
Аа ха.
Хишигсүрэн -
Тэгээд хот хөдөөгийн ялгааг юугаар яаж мэдрэх вэ?
Бямбасүрэн -
Яг бид нарын үед бол авч байгаа мэдээлэл шал өөр ш дээ. Манай сум чинь 1983, 4 онд өндөр хүчдэлд холбогдлоо ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгэхэд телевизор ганц нэгхэн айлд байдаг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгэхээр би чинь 10-р анги төгсөж байгаа хүүхэд ш дээ. 84 онд.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгэхэд анх телевизор гэдэг юмыг чинь олж харж байна гэдэг чинь хотын хүүхдүүдээс бид нар ямар их хол хоцорсон бэ? гэдэг нь харагдана ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тиймээ? Өмсөж зүүх оюутан болоод унаа тэргээ явахаас эхлээд идэж уух юманд хандах хандлага тэгээд их л олон ялгаа байсан даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Өмссөн зүүсэн бүх юмаараа л байсан шүү.
Хишигсүрэн -
Хэрэглээний хувьд, ахуйн хувьд ялгаа байсан болохоос биш агуулгын хувьд ялгаа байсан болов уу? Агуулгын хувьд гэдэг нь хөдөө байснаасаа болоод шинжлэх ухааны мэдлэг ...
Бямбасүрэн -
Үгүй л дээ. Ахуйн талын л юм. Хэрэглээ талын тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ер тэгээд бид нар оюутан болоход хөдөөний хүүхдүүд чинь очоод хотын хүүхдүүдээс муу сурсангүй тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тухайн үедээ орос хэлээр бид нар дэлхийн хэлийг төсөөлж байсан үе ш дээ. Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгтэл бид нар орос хэлэнд муу байгаагүй шүү. Манай сургуулийн хүүхдүүд ерөнхийдөө үе үеийн төгсөгчид түүх философи талдаа Лувсанчүлтэм гэж мундаг багш байсан л даа. Тийм. Нийгмийн ухааны. Тэр багшийн гараар орсон хүүхдүүд тухайн үед их дээд сургуульд дандаа олон түүхүүд заадаг байлаа ш дээ. Коммунист намын түүх, монгол ардын хувьсгалт намын түүх гээд тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр бүх түүхүүдийг бид нар дунд сургуульдаа ягштал мэддэг болчихоод л ордог байсан. Философийг бас гадарладаг болчихсон. Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм л байдаг байсан. Тэр чанараараа нэг их хоцрогдоогүй. Хотын хүүхдүүдээс.
Хишигсүрэн -
Таныг жаахан байхад сумын цэцэрлэг ажиллаж байсан уу?
Бямбасүрэн -
Ажиллаж байсан. Яг энэ байшинд биш л дээ. Өөр байшинд ажиллаж байсан. Намайг яагаад ч юм цэцэрлэгт явуулаагүй. Би ээж аавыгаа их хөгшин болсон хойно гарсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм болохоороо ч тэгсэн юмуу. Ерөнхийдөө манайх хөдөө малтай байсан.
Хишигсүрэн -
Малчин айлын хүүхэд үү?
Бямбасүрэн -
Тийм малчин айл байсан. Тэр чанараараа тэгсэн байх. Сүүлд намайг 7 молоон настай байхад манайх сумын төвд орсон л доо.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм. Тэгээд би цэцэрлэгт явалгүйгээр л 7 нас өнгөрөөд сургуульд орсон.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Ер нь яагаад багш гэдэг мэргэжлийг эзэмших болсон бэ? Энэ мэргэжлийг тухайн үед танд хэн зөвлөж байв? Ямар байдлаар энэ мэргэжлийг сонгосон бэ?
Бямбасүрэн -
Би бас багш болно энэ тэр гэж боддоггүй байсан. Тухайн үедээ яахав конкурс өгөөд тохиолдлоор л энэ мэргэжлийг сонгосон. Тэгэхдээ нэгэнт сонгочихсон юм чинь энэ мэргэжилдээ эзэн байхыг бодно. Сайн багш байхыг бодно гэж боддог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ямарч байсан олон олон хүүхдийг хоолонд нь хүргэж байгаа гэж өөрийгөө бодож байгаа л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Миний мэргэжил харьцангуй хэцүү мэргэжил ш дээ. Тэгэхдээ би түүх заагаагүй. Нийгмийн тухай мэдлэг хичээл заагаад юугаа заасан. Газарзүй заасан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Би түүх газарзүйн анги төгссөн учраас газарзүйгээр би улсын олимпиадад нэг шавиа хоёр удаа оруулж 2 дахь удаа дээр миний шавь улсад 3-р байранд орж одоо их сургуулийн газарзүйн ангийг энэ жил төгсөж байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нэг шавь маань монголын хөдөөгийн бүх сургуулиудын хүүхдүүдээс хамгийн өндөр оноо буюу 800 оноо авсан үнэлгээний төвийн вэб сайтад зураг нь тавигдсан. Бид нар бол жил болгон ерөнхийдөө газарзүйгээр цөөхөн хуваарь ирдэг аймагт. Конкурсаар нэг юмуу 2 сайндаа 3 ирнэ. Жил болгон миний 1-2 шавь заавал сургууль авдаг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Би сургалтын менежерийн ажлыг хийсэн ч гэсэн үндсэн газарзүйн мэргэжлээсээ хөндийрөөгүй л байгаа л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Би хэдэн хүүхэд хажуудаа аваад ингээд явдаг. Ямарч байсан үр дүнтэй л байдаг. Сүүлийн 3 жил элсэлтийн ерөнхий шалгалтанд авсан оноогоороо аймагт түрүүлсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Их муу амжилт бишээ гэж би боддог.
Хишигсүрэн -
Таныг яг ажил хийж эхэлсэн тэр үе үндсэндээ өмнөх систем нийгэм задарч байсан үе юм байна ш дээ.
Бямбасүрэн -
Аа ха.
Хишигсүрэн -
Ялангуяа мэргэжилчин өөрөө түүнтэй их холбоотой. Задрал явагдаж байгаа. Нийгэм өөрчлөгдөж байхад танд ямар асуудал үүсэж байв? Ямар бэрхшээл эсвэл амархан хэцүү зүйлүүд юу байв?
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө бид нар Марксист философиор хүмүүжчихсэн. Тэрийгээ 4 жил судлаад гарч ирээд нөгөөдөхөөрөө хүүхдүүддээ хичээл зааж байсан үе ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ганцхан үзэл суртлыг л номлодог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ийм л байсан. Тэгээд ерөнхийдөө яахав дээ. Нийгмийн бүх хүрээг хамарсан ийм өөрчлөлт болсон. Тэр өөрчлөлттэй бид нар ч гэсэн адилхан дагаад өөрчлөгдөж чадсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм их хүнд байгаагүй. Тэр Марксист сурсан юмнаасаа татгалзах тийм хэцүү байгаагүй.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Би их сургуулийн Философийн анги төгссөн юм.
Бямбасүрэн -
Аа ха.
Хишигсүрэн -
Тэгээд 10-н жилд байхад ном сурах бичиг ч байхгүй. Багш юу заахаа ч мэдэхгүй. Конкурсанд юу ирэх гээд байгаа нь ойлгомжгүй. Тийм үед би 10-р анги төгсөж байсан байхгүй юу. Тэгээд тэр ер нь багш магшид хэцүү байсан одоо бодоход. Тэгээд тийм үеийг тэр байтугай одоо ч нийгмийн тухай мэдлэг хичээлийн агуулга ... би бол тэгж л боддог юм. Яагаад гэвэл 10 төгсөж байгаа хүүхдүүдийн тест харахаар. Ер нь тэр нийгмийн тухай мэдлэг хичээлийн үүрэг яаж өөрчлөгдөж байна?
Бямбасүрэн -
Нэг үе аягүй барьцтай байсан ш дээ. Би чинь 2000 оныг хүртэл 2001 оныг хүртэл нийгмийн тухай мэдлэг хичээл зааж байсан. Тэр үед бол аягүй барьцтай байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Улсын олимпиадад нэг иймэрхүү юм ороод ирэх байх. Конкурсанд нэг ийм юм ороод ирэх болов уу? гэдэг багцаа бол бид нарт байдаг байсан. Хүүхдүүд маань ч өндөр оноо авдаг байсан. Харин сүүлийн 2005 оноос хойш маш хэцүү болчихсон юм шиг байна лээ. Тэр хэцүү гэдгийг ерөнхийдөө агуулгаа яаж тавих гээд байгаа юм. Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха. Тэр хичээлийн зорилго нь тодорхойгүй.
Бямбасүрэн -
Зорилго нь тодорхойгүй.
Хишигсүрэн -
Мэдлэг олгох гээд байгаа юмуу? Чадвар суулгах гээд байгаа юмуу? Ямар чиг баримжаа барих гээд байгаа юм.
Бямбасүрэн -
Тийм.
Хишигсүрэн -
Зорилго тодорхойлогдоод байгаа нь мэдэгдэхгүй болчихсон. Багш нарын тэр сурах бичиг ном гарын авлага агуулгын хувьд жигдэлсэн юмуу?
Бямбасүрэн -
Ерөөсөө зорилго хэцүү болохоор агуулга өөр болчихож байгаа ш дээ. Ямар зорилгоо агуулах гээд байгаа юм.
Хишигсүрэн -
Сурах бичиг байгаа юу?
Бямбасүрэн -
Байгаа.
Хишигсүрэн -
Хэн бичсэн сурах бичиг вэ?
Бямбасүрэн -
Пүрэв багшийн сурах бичиг байгаа ш дээ.
Хишигсүрэн -
О. Пүрэв үү?
Бямбасүрэн -
Тэгэхдээ Пүрэв багш жаахан өөрчилсөн юм байгаа байхгүй юу. Пүрэв багш, Энхтүвшин энэ тэрийн бичсэн сурах бичиг байдаг юм. Гэхдээ сурах бичгийнхээ агуулгад баригдахгүй байгаад байгаа байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Сүүлийн үеийнх нь юмнууд.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Илүү хүндэрсэн. Бараг их зээл сургуулийн 1-р курсын нарийн мэргэшээд орсон хүүхдүүдийн түвшинд ирээд байгаа юм шиг байдаг ш дээ. Яг одоо манай нийгэм зааж байгаа багш сайн багш байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Энэ жилийн хүүхдүүдээс хамгийн дээд тал нь 600 гаруй оноо авсан. Тэрнээс эхлээд бодсон л доо. Ерөнхийдөө хичээл дээр нь ороод суухад тэр багш бол дандаа чадвар олгодог хүүхдүүдээ. Ярих, үзэл бодлоо илэрхийлэх, олон талаас нь харах ийм л чадвар олгоод байдаг. Гэтэл шалгалтанд ирж байгаа юм болохоор шинжлэх ухааныг шаардаад байдаг юм шиг болчихсон юмуу гэж би хараад байгаа ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Түрүүн Дашпүрэв гээд багшийн нэг ном гарч байсан ш дээ. Их хурлын гишүүн байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Дашпүрэв багшийн тэр номны эдийн засаг нь сайн. Хүүхдүүдэд аягүй ойлгомжтой. Тэр номны үед би хичээл зааж байсан. Хүүхдүүд сайн байдаг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тухай тухайн үедээ онол олгоод тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Онолоор дамжуулж л бид нар чинь хэрэглээ суугаад байгаа ш дээ. Манай сургалтын маань зорилго шавь төвтэй сургалт чинь прагматик маягийн юм гээд тэгээд байгаа боловч яг амьдрал дээр прагматик маягаар хичээл заасан багш актив маягаар хичээл заасан багш хоёрын нөгөөдөх нь арай илүү байгаад байгаа юм шиг. Тиймээ? Ялангуяа ахлах ангид түүнээс бага ангид бол хэрэглээн дээр түшиглэсэн сургалт байж болж байгаа юм л даа. Чадваржуулах тал дээр. 10, 11-р ангид мэргэжлийн чиглэлээр сонгоод сурч байгаа ш дээ. Сүүлийн үед чинь сонгон судалдаг болсон. Тэр тохиолдолд бол нэлээд шинжлэх ухааны талын юмыг нэлээд түлхүү өгөхгүй бол эцсийн эцэст бид нар хүүхдэд тиймээ? Мэдлэг, чадвар олгох талын бодит чадамж олгоно гэж яриад байгаа боловч эцэстээ бүх багшийн зорилго бол ЕШ-д гайгуу оноо авахуулчих юмсан тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Өндөр оноо авахуулчих юмсан гэсэн зорилгоор 10, 11-р ангид хичээл орж байна ш дээ. Тэр талын бид нар бас дэмжиж багш нараа дэмжиж ажилладаг.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Газарзүйн хичээл зааж байгаагийнхаа хувьд гэдэг юмуу газарзүйн хичээл дээр сурагчид амжилтанд хүрч байнаа гэсэн юм сая ярилаа ш дээ. Ер нь та газарзүйн хичээлийг ямар байдлаар яаж заадаг учраас таны шавь нар илүү их амжилт үзүүлдэг вэ? Бусад газарзүйн багш нараас ялгаа юу байгаа бол?
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө газарзүй чинь бас нэлээд тогтчихсон шинжлэх ухаан ш дээ. Нэг их юм хувираад байхгүй. Тийм учраас тогтчихсон юмыг хүнд заахад учиртай. Хэзээ яагаад өөрчлөгдөх бол гэдэг юм байхгүй. Эдийн засгийн газарзүй гээд тоо баримтууд их өөрчлөгдөнө л дөө.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэрийг л тухайн үеийн мэдээллээс аваад үзэх боломжтой ш дээ. Тэгээд ерөнхийдөө сүүлийн үеийн олимпиадын чиглэл ч ерөнхий шалгалтны чиглэл ч өндөр оноотой юмнууд нь дандаа газарзүйн бодлогууд байдаг юм.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Газарзүйг газрын зураг дээр заагаад ч юмуу нэг юм уншаад цээжлээд тэгээд байдаг гэж боддог бол сүүлийн үед их бодлоготой болсон. Өөрөө аягүй сонирхолтой бодлогуудтай. Тэр бодлогуудыг хүүхдүүдэд бодох тэр чадварыг суулгачихсан байхад хүүхдүүд ямарч байсан амжилт үзүүлдэг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэр хэрэглээ тал нь гэж үзэх юмуу даа. Газарзүйн хэрэглээ талын юмнууд юм даа. Тэр л илүү амжилт гаргадаг гэж боддог ш дээ.
Хишигсүрэн -
Өнөөдөр би танай сургууль руу ороод танай захиралтай ярилцлага хийсэн. Сургуулийн түүхийн музейгээр орлоо. Нэлээд олон би лав сургуулийнхаа түүхийг тэгж анги кабинет .... Манай сургуульд тийм юм байдаг юмуу ер нь. Тэгээд нэлээд сайн мэдээлэл авлаа. Анх хүүхдүүдийн хэрэглэдэг байсан үзэг бал харандаа савнаас эхлээд их юм байна. Их ч алдартай улсууд төгсөж гарсан сургууль юм байна. Сургууль их үсрэнгүй сайн хөгжиж ирсэн тэр уламжлал хадгалагдаад яваад байгаа тиймээ? Алдагдахгүй байгаа юм байна гэж би бодож байна. Үүний жинхэнэ шалтгаан таны нүдээр юу байна?
Бямбасүрэн -
Нэг талаас нутгийн зон олон сургуулиа дэмжиж ажилладаг. Сайхан ухаантай ард түмэн байна. Тэд нараас төрсөн хүүхдүүд ухаалаг байна. Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нөгөө талаас тэр сайхан ухаантай хүүхдүүдийг аваад хүн болгож чадаж байгаа багш нар маань сайн ажиллаж байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нөгөө талаас сургуулийн удирдлага харьцангуй тогтвортой байх.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Сургуулийн удирдлага тогтвортой байна гэдэг маань бодлогоо барьж чадаж байна гэсэн үг ш дээ. Бодлого нь өөрчлөгдөхгүй. Уламжлал алдагдахгүй. Тийм л байгаа. Тэгээд уламжлал түүхээ их барьж ажилладаг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Үүнтэй л холбоотой. Зорилгоо бид нар сайхан тодорхойлж чадсан. Сургуулийн эрхэм зорилгыг харсан биз дээ. Сурагч бүрийн авъяасад суурилсан чанартай сургалт гээд тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Хүүхэд бүрийг л хөгжүүлэх дээр их зорьдог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд олон сонгон, секц, дугуйлан ажиллаж байна. Тэгээд ямарваа нэгэн юманд алсын хараатай хандах юмсан гэж бас их зорьдог.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд хөдөөгийн сургууль гэхэд манайхаас морин хуурын бүхэл бүтэн чуулга төрсөн. Аймагт тоглолтоо хийсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд англи хэлний сургалт бол их сайн байна. Улсын олимпиадад манайх жил болгон оролцоно ш дээ. Англи хэлний улсын олимпиадаас хоёр сурагч хүрэл медаль авч байсан. Манайхыг төгсгөсөн хүүхдүүд англи хэлний тофелийн шалгалт өгөөд гадаадад олон сурагч сурч байна. 1-р курсээсээ л явчихдаг. Манай англи хэлний багш Шинэцэцэг гээд багш бий л дээ. Бас сургуулиа төгсөөд энэ л сургуулийн хүүхэд. Сургуулиа төгсөөд сургуульдаа л ирж ажилласан. Шинэцэцэг багшийн 4, 5 шавь нь гадаадад сурч байна ш дээ. Түрүүч нь төгсөөд ирчихсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Дашхүү гээд нэг шавь нь Энэтхэгт сураад төгсөөд ирсэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Түвшинтунгалаг гээд манай охин л доо. Тэр Японд сураад ирсэн. Тэгээд Лхамдарь гээд охин Германд сурч байна. Сувд-Эрдэнэ гээд охин Германд сурч байна. Хөдөөний хүмүүс хүүхдээ сургалтын төлбөрийн төлөөд тийш нь ийш нь явуулах боломжгүй ш дээ. Тэгээд өөрсдөө тэтгэлэгт шалгалтуудад тэнцээд л ингээд явж байна. Энэ бол бас л манай уламжлалтай холбоотой. Ер л манай багш нар чинь тэгээд л сургууль дээрээсээ явдаггүй ш дээ. Бусад сургуулиудыг шүүмжилсэн болох байх. Өөр газруудад очиход 5 дахь өдөр бол ажил их назгай болчихдог ч юмуу тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Иймэрхүү байдаг. Манайх бол тийм биш. Хагас сайн бүтэн сайнд багш нар давтлага хийгээд бас заримдаа хүндрэл учруулдаг ш дээ. Сургууль дээрээ ажиллаад иймэрхүү юмтай л холбоотой.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Багш нар бол чин сэтгэлээсээ ажилладаг. Манай багш нар.
Хишигсүрэн -
Ер нь танай ажлыг хамт олны хамт ажиллаж байгаа улсуудын харилцаа ардчилсан үйл явцын өмнө хойно өөрчлөлт орсон уу?
Бямбасүрэн -
Яахав юм бас өөрчлөгдөнө ш дээ. Нийгмээ дагаад хувьсаж өөрчлөгдсөн байсан үе бий.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
90-ээд он 95, 6 онд хүмүүс цалингаа 4, 5, 6 сараар авдаггүй. Багш нар.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд цагаан сар болж байхад бүх юм зээлээр хийгддэг тийм хүнд үе байсан л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр үед хүмүүс яаж тайван байх вэ? Тийм үе бол байсан. Одоо бол харьцангуй хүмүүсийн сэтгэл санаа тогтворжсон. Ажиллах урам зориг нэмэгдэж байна. Үнэлэмж бас сайжирч байна. Цалин мөнгө боломжийн болж байна яахав.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Сарын цалингаараа гутал аваад өмсчих боломжтой болчихлоо ш дээ. Тэгээд урамшуулал хөдөөд ажилласны 5 жил тутмын урамшуулал энэ тэр гээд багш нар дээр ирж байгаа төрийн бодлого юмнууд байна л даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө багш хүний өөрийнх нь хөдөлмөрийг хүн үнэлээд урамшуулаад байхаар зэрэг уур амьсгал ч гэсэн илүү таатай.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Хүмүүс ч гэсэн ажил дээрээ тогтож суух нь илүү урам зоригтой тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ийм л болчихдог юм байна. Тиймэрхүү юмнууд ажиглагдаж л байдаг юм.
Хишигсүрэн -
90 оны ардчилсан үйл явдал болж байхад та яг хаана ажиллаж байсан бэ?
Бямбасүрэн -
Би Рашаант суманд ажиллаж байсан.
Хишигсүрэн -
Ер нь тэр ардчилсан үйл явдлыг та яг хувьдаа хэрхэн яаж хүлээж авч байв? Ямар өөрчлөлт болно гэж бодож байв? Таны хүлээлт үр дүн хоёрын хооронд ямар зөрүү гарсан? Одоо ингээд эргээд бодоход.
Бямбасүрэн -
Яг 90 оны анхны жагсаал цуглаан эхэлж байх, юм картанд орж байхад би 2 дахь охиноо төрүүлсэн юм. Тэгээд манай нөхөр ойролцоо байгаа 3, 4 сумаар өвөл мотоциклтэй давхиад өлгий олдоогүй байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэр үед надад хэцүү санагдаж байсан л даа. Яг л энэ чигтэй л байх юм байх даа. Энэ ямар хэцүү юм бэ? гэсэн бодол төрж байсан. Гэтэл яг тухайн үедээ бид нар нөгөө марксизмаа номлодог. Хувьсгалт намаа магтдаг тийм л сэтгэлгээтэй байж байхад гэнэт тэр юм чинь болсон ш дээ. Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Гэхдээ тэрний өмнө Горбачевын өөрчлөн байгуулалт шинэ сэтгэлгээ хувьсгал үргэлжилж байна. Тэрийг хам хумхан уншчихсан байсан. Гэхдээ тэрийг ойлгоогүй байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд ерөнхийдөө ардчилал гараад ийм их эмх цэгцгүй замбраагүй ийм юм байх юм болов уу? гэсэн юм бодогдоод байсан. Тэгээд төрөөд нэг их удалгүй ажилдаа орсон. Гэртээ суусан эмэгтэй гэдэг чинь тэгээд ер нь телевизор мелевизор ч байхгүй. Тэгээд нэг хаагдмал орчинд л байсан л даа. Рашаантад тэр үед монгол суваг гарахгүй. Оросын сувгууд гардаг байсан юм. Тэгээд ажилдаа ороод хот хүрээ явсан хүмүүс мэдээлэл авч ирээд ерөнхийдөө ойлгож мэдэрч эхэлсэн. Тэгэхдээ бидний хүлээсэн юм энд бас болсон. Үр дүнгээ өгсөн ч гэх юмуу тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Харьцангуй бид нарт боломжийг олгосон ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Энд бол сэтгэл ханамжтай л байдаг.
Хишигсүрэн -
Жишээлбэл ямар боломж нээгдсэн? Юуг та хамгийн их боломж нээгдсэн гэж үзэж байна?
Бямбасүрэн -
1-рт гэхдээ яах вэ? Үг хэлэх хэвлэн нийтлэх эрх чөлөө энэ тэр гээд ярьдаг тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Социализмын үед ч байсан эрх чөлөө ш дээ. Би юу яаж боддог байсан байхгүй юу. Одоо ерөнхийдөө амьдрал тааруу ч юмуу? зүгээр дундаж амьдралтай багш нар ч байдаг юмуу? Багш бид нарт хэзээч үр хүүхдээ гадаадад хөгжилтэй оронд сургах тийм боломж олдохгүй гэж боддог байсан. Зөвхөн тэр дарга сайд нарын ч байдаг юмуу? Баян хүмүүсийн л ажил гэж боддог байсан байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд миний хоёр охин хоёулаа гадаадад сурсан. Том нь Японд бага нь одоо Тайваньд сурч байгаа. Энийг бол би ардчиллын буян гэж бодож байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Надад биш ч үр хүүхдэд маань тийм сайхан боломж олгосон. Энийг би ардчилалтай холбож үзэж байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Социализмын үед бид нар бас ярьдаг л байсан. Тэр даргын хүүхэд явчихсан. Энэ даргын хүүхэд явчихсан ч байдаг юмуу тиймээ? Тэгэхдээ миний мэддэг миний ойр дотны дарга нарын хүүхэд ч гэсэн тэгээд явчихсан байдаг байсан. Тэгээд тэрийг би тэрэнтэй л холбож мэдэрч байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Гэхдээ олон боломжуудыг олгосон ш дээ. Эдийн засгийн хувьд ч гэсэн тиймээ?
Хишигсүрэн -
Өмч хувьчлал энэ суманд яаж явагдсан бэ?
Бямбасүрэн -
Өмч хувьчлал хэцүү явагдсан гэсэн.
Хишигсүрэн -
Та тэр үед байгаагүй юмуу?
Бямбасүрэн -
Байгаагүй ш дээ. Би Рашаант суманд байсан байхгүй юу. Рашаант суманд бол ерөнхийдөө тэр үед тэжээлийн аж ахуй гэж байсан. Мал аж ахуй багатай цөөнтэй байсан. Гэхдээ боломжоороо нэг өрхөд 3 хонь ч гэдэг юмуу? Өрхийн нэг гишүүнд 3 хонь гээд манайх 12 хонь ч байлуу? авч байсан. Гэтэл би эргээд энэ суманд сургуульдаа ажилласан чинь манай багш нарын гомдоллодог юм тэр байсан. Тэр үед манай сум нэгдэл байсан ш дээ. Ленины зам нэгдэл гээд ...
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгсэн чинь энэ нэгдэл өмчөө хувьчлаад тараахдаа багш нар сэхээтнүүддээ ерөөсөө юу ч өгөөгүй гэж байгаа юм.
Хишигсүрэн -
Харин тийм гэсэн.
Бямбасүрэн -
Тийм. Тэгээд энэний өмчийн ялгаа одооны ер нь гарахад аягүй хэцүү байгаа ш дээ. Одоо малгүй хүн байна ш дээ. Манай багш нарт. Өвлийн идшээ худалдаж авдаг олон багш байна ш дээ. Гэтэл хөрш зэрэгцээ Могод сум, Гурванбулаг сум ч байдаг юмуу тийм биш. Багш нар нь мянгат малчин болчихсон. Тийм байж байгаа ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Энэ дээрээ манай багш нар их гомдоллодог байсан. Тэр чинь нэгэнт л тараачихсан юм чинь оруулах ямарч арга байхгүй. Тэгээд гомдоллоод гомдоллоод ингээд дууссан. Одоо харин ярихаа байсан даа.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Тэгээд та ажигласан уу? Ямар хүмүүс нь илүү өмч хөрөнгөтэй болж байна? Өмч шударга биш хуваарилагдсан гэж үзэж байгаа бол тэр юутай холбоотой вэ?
Бямбасүрэн -
Тухайн үед өмч хувьчлал гэдэг юмыг чинь хүмүүс ойлгоогүй байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Эхлээд хүн чинь ямарч мэдлэггүй. 2 цаасыг чинь авчихаад хаашаа хийхээ ч мэдэхгүй. Тийм байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр үед тэрийг ойлгосон ч юмуу? Ерөнхийдөө тухайн үеийн дарга нар ч байдаг юмуу? Тиймээ? Тэд нар л илүү одоо ч гэсэн амьдрал нь шал өөр харагддаг ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэд нар ард түмнээс арай өөр ойлголттой байсан байх л даа. Илүү боломж нь бас тэд нарт байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Мэдээлэлтэй.
Бямбасүрэн -
Тийм. Мэдээлэл хамгийн гол нь мэдээлэл ойрхон тэр утгаараа.
Хишигсүрэн -
Социализмын үед ер нь гэр бүлийн талаар төрөөс ямар бодлого явуулж байсан юм бол? Та энэ тухай мэдэх үү?
Бямбасүрэн -
Хүүхдийн тоо харьцангуй олон байсан. Төрөлтийг дэмжиж байсан. Манайх лав хүүхдийн мөнгө гээд авахаарай бид нар ямарч байсан шинэ хувцас өмсдөг байсан санагдаад байдаг юм. Нэг үе бүр байхгүй боллоо ш дээ. Тэр үед чинь төрөлт цөөрөөд. Нэг үе бараг зогсонги байдалд орохоо дөхлөө ш дээ. Одоо харин эргээд гайгуу болж байх шиг байна.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр хүн ам зүйн бодлого талдаа зөв бодлоготой байсан юм шиг байгаа юм. Эхийн одон өгдөг тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха. Хүүхдийн тэтгэмжийн мөнгө өгдөг.
Бямбасүрэн -
Хүүхдийн тэтгэмжийн мөнгө өгдөг. Жилдээ нэг өгдөг байсан ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэр чинь эргээд бий боллоо ш дээ. Тэгэхгүй гээд ч боломж байхгүй л дээ.
Хишигсүрэн -
Соёлын довтолгоо гэж бас нэг юм болсон ш дээ.
Бямбасүрэн -
Аа ха.
Хишигсүрэн -
Тэр таны хэдэн настай байх үед ямар байдлаар явагдаж байсан бэ?
Бямбасүрэн -
Яг тэр соёлын довтолгооны үеэс би хойш л байгаа л даа. Төрсөн л дөө. Гэхдээ бид нарыг дунд сургуульд байхад соёлын довтолгооны үр улбаа байж л байсан. Тэр үед Монголчууд бөөснөөсөө салаагүй. Хамуунаасаа салаагүй үед бид сургуулийн сурагч байлаа ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд өдөр болгон ангийн багш нар ариун цэвэр үздэг. Дотуур байрны багш тэр хамуурсан хүүхдүүдийг усанд оруулдаг. Бид нарыг дунд сургуульд байж байхад байж л байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд аймгаас ариун цэврийн станцынхан байнга шалгалт хийдэг. Айлуудаар явдаг. Бид нарыг дунд сургуульд байхад аймгийн ариун цэврийн станцын эмч нь байсан юмуу? даа. Хар Лхагваа гэж тэгээд хар Лхагваа ирэх гэнээ гэдэг сургаар бүх л айл хөдөлдөг. Сургуулиараа хөдөлдөг. Тийм л байсан. Тэгээд бас хэрэгтэй л байсан. Зайлшгүй хэрэгтэй. Хэн багш ярьдаг ш дээ. Түүхч Болдбаатар багш ярьж байсан юм. Манай Булганы л хүн юм гэнэлээ. Нэг хүн амьдралдаа нэг л удаа усанд орсон гэж ярьсан гэсэн. Та яаж усанд орсон гэсэн чинь Эгийн гол үерлэхэд мориноосоо унаад усанд орсон гэж тийм байсан юм чинь.
Хишигсүрэн -
/ инээв/
Бямбасүрэн -
Тийм л үе байсан ш дээ. Тэгэхээр чинь соёлын довтолгоо гэж үгүй ядаж хүмүүсийн гарын угаалгаж сургахгүй бол одоо ч гараа угааж сураагүй байна ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгж сургахгүй бол болохгүй л байсан байх л даа.
Хишигсүрэн -
Нэг ийм юм асуумаар байна. Танайх бас харьцангуй олон хүүхэдтэй айл байсан байна ш дээ. Социализмын үеийн олон хүүхэдтэй айлуудын амьдрал тийм муу байгаагүй ш дээ. Тэрийг та юутай холбож боддог вэ? Танайд жишээлбэл ямар байсан?
Бямбасүрэн -
Яахав дээ. Манайх нэг 5 ханатай гэртэй. Амьжиргааны цөөхөн малтай тийм л айл байсан. Тэгээд намайг бага сургуульд орсноос эхлээд аав маань сумын колонк бензин түгээгүүрийн газрыг ажиллуулдаг. Ээж маань нэг байгууллагад цэвэрлэгч хийдэг. Ийм л байсан. Тэгээд яахав тэр л цалингаараа тэгээд манайх гаднаа хэдэн ямаатай.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэрүүгээрээ л амьжиргаагаа болгодог. Тэгээд нэг шуудай гурил тухайн үед 70 кг-ын гурил гэж байдаг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Цалин тэрэндээ ямарч байсан хүрчихдэг байсан юм шиг байгаа юм. Тэгээд тэр 70 кг-ын гурилаа аваад тавьчихаар сар иддэг байсан юм шиг байгаа юм. Тэгээд л ямаа үнээнийхээ сүү саалийг идэж уугаад нэг их нарийн тансаг чихэр жимс ч юмуу тийм юм хэрэглэхгүйгээр тухайн үедээ бид нар болоод байдаг байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ер нь тухайн үеийн 5, 6 хүүхэдтэй дарга цэрэг ч бай, хар ажилчин ч бай бүх айлын амьдрал тийм л байсан.
Хишигсүрэн -
Эрх мэдэлтэй хүн эрх мэдэлгүй хүний ялгаатай байдал өдөр тутмын амьдралд ямар байдлаар социализмын үед илэрдэг байсан юм бэ? Жирийн амьдрал дээр бол ялгаа байгаагүй гэж та хэлж байна ш дээ.
Бямбасүрэн -
Тийм.
Хишигсүрэн -
Тэгвэл харилцаанд энэ тэр ялгаа байсан уу?
Бямбасүрэн -
Харилцаанд бол ялгаа байсан байж таараа л даа. Ерөнхийдөө бол хүмүүсийн тухайн хүнд хандах хандлага тэр үед Цэдэнбалыг тахин шүтнэ гэдэг шиг дарга хүн бол хүндтэй л байсан. Социализмын үед тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд социализмын үед жилд нэг удаа малын тоо болдог ш дээ. Тоо тооллого.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэрүүгээр ерөнхийдөө дарга нар малчдаараа яваад малаа тоолдог. Тэгэхэд хөдөөний айл чинь найр болох гэж байгаа юм шиг бүх юмаа бэлдчихсэн байдаг гэж тэр нэг талаар малын буянаа хүндэтгэж байгаа боловч нөгөө талаас дарга цэргийг хүндэтгэж байгаа хандлага байсан болов уу? гэж бодож байна.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Өмсөж зүүх энэ тэр дээр?
Бямбасүрэн -
Ялгаа байлгүй яахав. Үгүй ядаж тухайн үед чинь дэлгүүрт ирдэг бараа таваар энэ тэр чинь цөөхөн байсан. Үгүй ядаж нэг аятайхан гутал ч юмуу? алчуур ч юмуу? Гутал ч юмуу? тухайн үедээ бас нэг гайгуу алба хашиж байсан улсууд тийм юм хэрэглэнэ ш дээ. Өмсөж зүүж хэрэглэж байгаа юм. Үгүй ядаж тавилга юмуу? тиймэрхүү юманд дээр харагдана ш дээ.
Хишигсүрэн -
Танайх энэ амралтын газрыг хэзээ байгуулсан бэ?
Бямбасүрэн -
Энийг манайх юу яасан. 2004 оноос энэ уул нь юу юм байгаа юм. Сая ардын эмч болсон ш дээ. Болор мэлмий эмнэлгийн Баасанхүү гэж эмч.
Хишигсүрэн -
Тийм.
Бямбасүрэн -
Тэр манай энэ сумын хүн л дээ. Тэгээд тэр хүн ерөнхийдөө би нутагтаа л юм хиймээр байна гэж зориод энийг 98, 2000 онд ч юмуу даа. Барьж эхэлсэн юм байна лээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд нэг хүнтэй манай нутгийн нэг хүнтэй хамтраад хийе гээд тэгж байтал нөгөө хүн нь нас бараад тэгээд ерөнхийдөө эзэнгүйдээд энэ хоёр байшин тэр урд талын ...байсан. Тэгээд 2004 оны намар манай нөхөрт санал тавьсан л даа. Манай нөхөр рамтай юм байгаа юм. Мод чулуу хийдэг ийм хүн түшиж тулмаар байна гээд.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэр үеэс эхлээд энийг нухсан л даа. Тэгээд өнөөдөр нэг иймэрхүү байдалтай болгоод л ямарч байсан хүн орохтойгоо болгоод ингээд байж байгаа.
Хишигсүрэн -
Жуулчин их ирэх үү? Танай энд?
Бямбасүрэн -
Жуулчин бол нэг ирэхгүй. Зүгээр намартаа нэг хэдэн анчин ирдэг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Чонын ав хийх энэ тэр хүмүүс ирдэг. Тэгээд нөгөө хөрөнгө мөнгөний асуудал энээ тэрээ юман дээр нэг их айхтар урагшаа явж чадахгүй л юм даа. Жижиг дунд үйлдвэрлэл хөгжүүлнэ ч гэдэг юмуу зээл тусламж гээд яриад байдаг тэр чинь яг амьдрал дээр худлаа ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Маш олон юм хийж үзсэн. Тэгээд ямарч тийм дэмжлэг байдаггүй ш дээ. Эсгийний үйлдвэр бас хийж байсан. Манай нөхөр. Тэгээд зээлийн ч юмуу ямарч тусламжинд хамрагдаж байгаагүй. Ер нь зүгээр суугаагүй манай нөхөр. Янз бүрийн юм хийх гэж үзсэн.
Хишигсүрэн -
Ямар мэргэжилтэй хүн бэ?
Бямбасүрэн -
Агрономич хүн л дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тариа тарьсан. Тарианы бүх тоног төхөөрөмж олсон. Яг өөрсдөөсөө юмуу банкнаасаа мөнгө гаргаад хийчихгүй юм чинь жаахан хүнд байдаг юм байлаа л дээ. Тэгээд орон нутгаас сүрхий дэмжлэг мэмжлэг үзүүлээд л наана цаана гэхгүй. Тэгээд тийм болохоор чинь тэгээд бас нэлээд ган ганчигтай үе таарсан. Манайх тариа тарьж байх үед. Тэгээд ерөнхийдөө болъё гэж шийдээд тэгээд 2004 оноос үүнийг нухаад тэгээд байж байгаа. Нэг их олсон олз ашиг ч гэж байхгүй л байна. Гэхдээ яахав болно биз.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Одоо нэг жендерийн асуудал гэж нэг юм яригдаж байна ш дээ. Тухайн үедээ социализмын үеийн тэр эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн харилцаа эмэгтэйчүүдийн эрх гэдэг юм ер нь ямар байсан гэж та боддог вэ? Би таныг нийгмийн ухааны багш болохоор асууж байна л даа.
Бямбасүрэн -
Яг миний амьдралд бол надтай хамгийн ойр дотно байсан хүмүүс л ээж аав хоёр байгаа ш дээ. Тэрэн дээр нэг их ялгаа эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн хоорондох ялгаа эрхийн ялгааг бол би олж хардаггүй байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө их сайхан эвсэг гэр бүл байлаа. Манай аав ээж хоёр. Настай ч хүмүүс байсан учраас ээж аав хоёрыгоо хэрэлдэж уралдаж энэ тэр болохын би ер нь харж байгаагүй л дээ. Гэхдээ жендерийн асуудал гэж яриад байгаа бол зөвхөн гэр бүлийн түвшинд тавих хэцүү байх шиг байгаа юм.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Түүнээс биш албан ажил мажил ч юмуу манай сум бол тэр бол харьцангуй нээлттэй.
Хишигсүрэн -
Одоо жишээлбэл танай сумын эрх барих байгууллага гэж байж байгаа бол тэрэнд хичнээн эмэгтэй байгаа вэ?
Бямбасүрэн -
Ерөнхийдөө цөөвтөр л дөө. Манай сумын засаг дарга, иргэдийн хурлын дарга ерөөсөө эмэгтэй хүн байгаагүй.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Харин манай сургуулийн захирал бол эмэгтэй хүн байсан.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Эмэгтэй захиралтай байсан. Сургалтын менежер дандаа эмэгтэй хүмүүс байгаа. Хэрвээ эмэгтэйчүүд ямарваа нэг шатанд тиймээ? Удирдлагын түвшинд өөрийгөө сориод үзье гэвэл нээлттэй. Ганцхан идэвх ...
Хишигсүрэн -
Социализмын үед?
Бямбасүрэн -
Социализмын үед ерөнхийдөө эрэгтэй дарга нартай л байсан л даа. Эмэгтэйчүүд хүсвэл нээлттэй ш дээ. Ямарч үед тиймээ?
Хишигсүрэн -
Та ер нь ийм юмыг анзаардаг уу? Дунд сургуульд байхад охидууд учир зүггүй сураад манлайлаад тэгээд явчих юм байна ш дээ. тэгээд эцсийн үр дүн гараад амьдрал дээр гараад ирэхээр хүүхэд байхдаа байсан тэр байр суурь аажмаар алдагдаж байгаа ч юмуу? Өөрчлөгдөж байгаа ч юмуу? тийм юм танд ажиглагддаг уу?
Бямбасүрэн -
Тэр бол байж л байгаа юм л даа.
Хишигсүрэн -
Дунд сургуульд охидууд илүү сурдаг үзэгдэл танай сургуульд байна уу?
Бямбасүрэн -
Байна.
Хишигсүрэн -
Тэрийг та юу гэж боддог вэ?
Бямбасүрэн -
Охидууд илүү идэвхтэй л дээ. Сургуульд байх үедээ. Ерөнхийдөө амьдрал дээр гараад хүнтэй суугаад хүүхэд гаргаад ирэхээр эмэгтэй хүн жаахан хувийн амьдрал тал руугаа илүү анхаараад тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нийгмийн идэвх нь сулраад ирдэг ч юмуу? Тэрэнтэй л холбоотой байх. Тэгээд төрийн бодлого ч гэсэн тийм байна ш дээ. Эмэгтэй хүн хүүхэд гаргаад 2 жил хүүхдээ харах чөлөө олгоод нөхөрт нь өгвөл яасан юм? тэгж бас болно ш дээ. Тэр мэрэнтэй л холбоотой юм даа.
Хишигсүрэн -
Эмэгтэй хүн хүүхэд гаргаад гэрийн ажилд орооцолддогтой холбоотойгоор боломж алдаж байна гэж үзэж байна ш дээ.
Бямбасүрэн -
Тийм.
Хишигсүрэн -
Ер нь албан бусаар эмэгтэй хүнийг жаахан гадуурхдаг шахдаг тийм юм байсан уу?
Бямбасүрэн -
Ажиглаагүй. Аль ч үед би социализмын үед ч ажиллаж байсан. Ардчиллын үед ч ажиллаж байна ш дээ. Тэгэхдээ л ажиглаагүй. Яахав эмэгтэй хүн төрөлхийн психологи чанар нь уян зөөлөн жаахан буулт хийдэг тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр чанартайгаа л холбоотой байх. Тэгээд бас уламжлалын юмнууд нөлөөлж болох л юм л даа. Эрэгтэй хүнийг тахин шүтэх ч юмуу тиймээ? Нөхрөө тэг ингэ дээдэл гэдэг юм ээж аавын амнаас гарч л байгаа ш дээ. Тэгээд аль аль талдаа л байгаа байх. Гэхдээ эмэгтэй хүн өөрөө идэвхтэй байвал нэг их ... Бас тэгээд боддог юм. Эмэгтэй хүн яг өөрийнхөө оргил үедээ их дээд сургууль төгсөөд ажил дээр гараад ажлын амтаа үзээд ч юмуу? Цаашаа боломжоо хайх үедээ хүнтэй суучихаад байх шиг байна ш дээ тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Хүүхэд гаргачихдаг. Миний хувьд би бол тэгсэн байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд тэр үедээ би ерөөсөө эмэгтэйчүүд хүүхэд гаргачихаар зэрэг илүү юм суръя нөгөө хүүхэд байж байдаг. Тиймээ? Энэ үе л ухралтынхан тэр үе шиг байгаа юм. Тэгэхгүй яг өөрийн гэсэн байр сууриа олж аваад өөрийн гэсэн амьдралын байр суурьтай болж байж хүнтэй сууж хүүхэд гаргадаг ч юмуу? Тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ер нь тэгсэн эмэгтэйчүүд гайгуу байгаад байгаа юм биш үү? Оюун моюуныг хараад байхад тиймээ? Ер нь л хүүхэд гаргахгүй бол ороогдохгүй ш дээ.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэр үедээ л жаахан ухралт хийчихээд байна уу? даа.
Хишигсүрэн -
Сумын улс төрийн амьдрал гэж нэг юм байна ш дээ. Намууд, орон нутгийн сонгууль, эрх байгууллагатай холбоотой юмнууд та ер нь ажиглаж байгаа ш дээ. Мэргэжлийн нүдээр харж байгаа. Ер нь ямархуу байна?
Бямбасүрэн -
Гэхдээ ер нь би бас боддог юмаа. Жижигхэн газар бараг л ингээд ах дүүс байж байгаа ш дээ. Нэг довон дотор зовлон жаргалаа бид нар хоорондоо л хуваалцана. Өөр хэн ч тэндээс ирж бидний зовлон жаргалыг хуваалцахгүй ш дээ. Тийм байж улс төржөөд байгаа юм. Ер нь их эвгүй л харагдаад байдаг.
Хишигсүрэн -
Улс төржиж байна уу?
Бямбасүрэн -
Улс төржинө ш дээ. Сонгууль нь ч ямар олон юм. Их хурлын сонгууль, орон нутгийн сонгууль тэгээд ерөнхийлөгчийн сонгууль, багийн засаг даргын сонгууль гээд л аймшигтай олон сонгууль.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Жил болгон шахуу сонгуультай байна ш дээ. Энэ олон сонгууль хүмүүсийн амьдралыг аягүй тарамдуулж байгаа. Нэг юм бүтээх байсан бол хойш нь тавьж нэгийг дэмжих байсан бол тэр намын үзэл бодлоос болж больж тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд би заримдаа боддог байхгүй юу. Нам гэдгийн учрыг ойлгодог юм болов уу?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тийм намынх гээд дэлдээд л байх юм. Гэхдээ энэ бол аягүй дэмий. Дэмий гэдгээ хүмүүс өөрсдөө ярьдаг мөртлөө яг сонгууль болохоор улайрчихдаг байхгүй юу. Тэгээд тэд нарт юу ч олддог юм. Хөдөө бол юу ч олдохгүй ш дээ. Жирийн ард иргэдэд бол.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Ер нь ард иргэдийн орчин үеийн хэлээр бол ардчиллын боловсрол, хүний эрхийн боловсрол, иргэний боловсрол гэдэг юм ямар түвшинд байна?
Бямбасүрэн -
Жирийн иргэдийн хувьд бол зүгээр телевизороос ч юмуу авч байгаа мэдээлэл байна. Тэр мэдээлэл болохоор боловсрол олгоход биш тархи угаахад зориулагдаад байна. Зарим нь бол тиймээ?
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Тэгээд яг тэр мэдээлэл нь ... сонгуулийн өмнө гараад ирдэг. Тэгээд хүмүүсийг бүр бараг л хүн өөрөө өөртэйгээ хүртэл зөрчилдөхөөр болгоод тавьчихдаг.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Ярьж байгаа юман тэр. Үр хүүхдэдээ анхаарал тавихгүй нөгөөдөхийг яриад ингээд иргэдийн яг тэр улс төрийн боловсрол ч юмуу яг тэр муу байгаа.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Нэг минут төр барих эрх гэдэг тэр чинь шал худлаа.
Хишигсүрэн -
Ер нь энэ сонгуулийн улс төрждөг юм хэзээнээс эхэлсэн бэ? Хөдөөд?
Бямбасүрэн -
Хөдөөд үү? 2004 оны сонгуулиас нэлээд их мэдрэгдэж хэцүү санагдаж байгаа байхгүй юу.
Хишигсүрэн -
Аа ха.
Бямбасүрэн -
Гэхдээ улс төрд оролцохгүй хүн гэж байхгүй л дээ. Бүх юмыг маань шийдэж байгаа юм чинь. Гэхдээ бүр их хэцүү.
Хишигсүрэн -
Та намын гишүүн үү?
Бямбасүрэн -
Биш.
Хишигсүрэн -
Танай нөхөр?
Бямбасүрэн -
Манай нөхөр намын гишүүн. Энэ жил хувьсгалт намын гишүүн болсон.
Хишигсүрэн -
Яасан хожуу элссэн юм?
Бямбасүрэн -
Ер нь өдий болтол бодсон юм шиг байна лээ. Тэгээд орон нутагт чинь ямар нэгэн байдлаар нам мам гэхгүй бол аливаа үйл ажиллагаа аягүй хэцүү ш дээ. Тэр талаараа тиймэрхүү юмнууд өөрт нь мэдрэгдсэн юм шиг байна лээ. Тэгээд намд элссэн.
Хишигсүрэн -
Аа ха. Хоёулаа яриагаа завсарлаад үргэлжлүүлэх үү?
Interviews, transcriptions and translations provided by The Oral History of Twentieth Century Mongolia, University of Cambridge. Please acknowledge the source of materials in any publications or presentations that use them.